وضعیت بازار کار فارغ التحصیلان رشته مترجمی ( رشته ترجمه )
امروزه يكي از مشكلاتي كه فراروي جوامع بشري قرار دارد و مسئولان كشورهاي مختلف را به چالش كشيده است، معضل بيكاري مي باشد. همواره ايجاد و گسترش فرصت هاي شغلي براي دولت ها كار طاقت فرسايي بوده كه اين قبيل مشكلات براي كشورهاي در حال توسعه و بخصوص آنهايي كه جمعيت جواني دارند بيشتر مشهود است. كشور ما نيز نه تنها از هجوم امواج اقتصادي و فرهنگي حاصل از معضل بيكاري مستثني نيست، بلكه به دليل تركيب جوان جمعيت، در معرض شديدترين آسيب ها قرار دارد.
يكي از اولويت هاي برنامه چهارم توسعه اقتصادي، اجتماعي و فرهنگي كشور، ايجاد اشتغال براي قشر جوان و نيروهاي مولد جامعه به طور عام و نيروهاي تحصيل كرده و بيكار به طور خاص بود. موضوعي كه يكي از دغدغه هاي اصلي مسئولين و اهم برنامه هاي وزارت خانه هايي همچون كار و امور اجتماعي، صنايع و تعاون مي باشد.
امروزه در ايران خانواده اي يافت نمي شود كه يك يا چند نفر جوان بيكار و عموماً تحصيلكرده نداشته باشد. حل مشكل بيكاري و اشتغال نيرو هاي جوان از نظر كارشناسان علم اقتصاد امري پيچيده و مستلزم اجراي برنامه هايي چندجانبه و مستمر است. افزايش ظرفيت هاي اشتغال در كشور منوط به رشد اقتصادي پايدار، تعامل گسترده با جهان، درجه آزادي در اقتصاد و توجه همزمان به طرح هاي بزرگ و ملي در كنار پرداختن به سرمايه گذاري در طرح هاي كوچك و زودبازده است.
اجراي يك طرح اقتصادي و ايجاد ظرفيت هاي جديد اشتغال در دنياي پر از رقابت امروز واقعاً كاري دشوار و مستلزم برخورداري از دانش لا زم در امور فني، مالي و بازاريابي و تجارت است.
اما در مورد رشته مترجمي زبان هاي خارجي كه در دانشگاه ها عرضه مي گردد و آنچه قابل بيان است عبارتست از اينكه تحصيل در اين رشته ها قابليت ها و توانايي ما را براي حضور در بازار كار فراهم نمي نمايد. اما اگر تحصيلات دانشگاهي رشته هاي مترجمي همراه با تلاش و پيگيري هاي مستمر دانشجو صورت پذيرد و در طول تحصيل خود، همت خود را به صورت كامل بر مطالعه آثار خارجي و كار عملي ترجمه قرار دهد، امكان فعاليت در بازار كار را مي تواند بهتر فراهم نمايد.
آنچه بايد بدان اهميت بدهيم استفاده مطلوب از دروسي است كه در طي تحصيل اين رشته فرا گرفته ايم چه به صورت نظري و چه عملي و استفاده به صورت درست حاصل نمي شود مگر اينكه براي انتخاب اين رشته به علاقه واقعي و پشتكار خود مطمئن باشيم و نه در اين رشته و هيچ رشته ديگر عنوان آن ما را فريب ندهد.
درس زبان فرار است و اگر از آن خوب استفاده نكنيم و براي محل كار خود تدبيري نينديشيم دچار مشكل جدي خواهيم شد.
وضعيت بازار كار رشته هاي مترجمي زبان هاي خارجي
آنچه در خصوص وضعيت شغلي رشته هاي زبان هاي خارجي قابل بيان است به قرار زير است:
1) امكان تدريس اين رشته ها در مراكز آموزشي دولتي و خصوصي بخشي از بازار كار اين رشته ها را فراهم آورده است.
2) كار مترجمي اين رشته ها در صورتي كه گرايش مترجمي را انتخاب كرده باشيد موقعيت مناسبي را براي شما فراهم مي كند.
3) وزارت امور خارجه به عنوان اصلي ترين مركز جذب دانشجويان فارغ التحصيل دانشكده هاي زبان سراسر كشور محسوب مي شود و تعامل بين دانشكده زبان هاي خارجي با وزارت خارجه گرچه در شكل ايده آل خود قرار ندارد ولي در آينده نه چندان دور اين ارتباط به نحو مطلوبي شكل خواهد گرفت.
4) بازار كار رشته هاي مترجمي زبان هاي خارجي ارتباط مستقيمي با خارجيان و كار در خارج از كشور دارد و اين نحو ارتباط مي تواند در اين بخش ها صورت پذيرد.
5) در بخش فرهنگ: ارتباطات و رفت و آمدهايي كه در اثر برگزاري سمينارها، جشنواره ها، نمايشگاه ها و مانند آن برگزار مي شود فضاي مناسبي براي استفاده از دانش آموختگان اين رشته هاست.
6) رونق بازار ترجمه آثار خارجي در اثر حمايت هاي بخش دولتي و خصوصي مي تواند اشتغال مناسبي باشد براي تحصيل كردگان اين رشته ها.
7) در بخش صنعت: رفت و آمد در بخش صنعت و بازرگاني و به طور عموم در حوزه اقتصاد بسيار گسترده است و حضور مترجمان در كارخانه ها، ادارات و وزارتخانه ها براي ارتباط با بخش هاي خصوصي و دولتي كشورهاي خارجي بخش وسيع و مهمي است براي جذب دانش آموختگان رشته هاي زبان خارجي.
8) استفاده از اينترنت و منابع خارجي در بخش هاي خصوصي و دولتي و ارتباط آنها با دنياي خارج بسيار گسترده شده و دانستن زبان خارجي و تسلط بر يك زبان به نحوي كه بتوان مخاطب را جذب نمود موقعيت خوبي را فراهم نموده است.
دانشجوي خوب گرايش مترجمي مي تواند يك فارغ التحصيل موفق باشد و در نتيجه فرصت هاي شغلي زيادي را دارد. براي مثال مي تواند جذب صدا وسيما، خبرگزاري ها، وزارت جهادكشاورزي و وزارت امورخارجه شده و يا در سازمانها و موسسات خصوصي كه با خارج از كشور ارتباط دارند و نيازمند مترجم هستند، فعاليت كند. يك فارغ التحصيل ادبيات انگليسي نيز مي توانددر حوزه كاري خود به ترجمه بپردازد يعني متون ادبي از جمله داستان يا شعر را ترجمه كند.
در پايان آنچه مهم است ذكر اين نكته است كه وسعت بازار كار هر يك از زبان هاي خارجي متفاوت است. مطمئناً مترجمي زبان انگليسي به جهان فراگيري آن در جهان نسبت به رشته هاي ديگر زبان كارآمدتر و داشتن شغلي مناسب براي اين رشته در دسترس تر است.
استانداردهاي رسيدن به يك شغل توسط دانشجويان و دانش آموختگان دانشگاه ها به ويژه مترجمان
براي رسيدن به يك شغل مراحل متعددي بايد طي شود و مجموعه اي از استانداردها كه هم اكنون نيز در اكثر كشورهاي جهان نيز كاربرد دارد بايد رعايت شود كه در زير به برخي از آن ها اشاره مي كنم. اين استانداردها برخي به مراكز آموزشي بر مي گردد و برخي ديگر به خود دانش آموختگان. ما اگر واقعاً خواستار اشتغال در داخل و خارج از كشور هستيم بايد اين استانداردها را رعايت كنيم.
1) همكاري تنگاتنگ واحدهاي پژوهشي دانشگاهها با واحدهاي پژوهشي وزارتخانه ها و سازمانها
2) كسب تجربه كاري با كيفيت در دانشگاه
3) حمايت از طرحها و راهكارهاي ابداعي دانشجويان در مورد رونق اشتغال و اقتصاد
4) معرفي سازمانها و ادارات مرتبط و نيمه مرتبط با رشته تحصيلي
5) شناسايي علايق و استعدادها (خودشناسي شغلي)
6) كارآموزي در سازمان ها و ادارات مرتبط با رشته تحصيلي و به ويژه در دارالترجمه ها براي دانشجويان رشته هاي ترجمه
7) آشنا شدن با مهارت هاي خود اشتغالي
8) آموزش مهارت هاي جستجوي شغلي و كاريابي
9) حمايت از كارهاي پژوهشي با محوريت دانشگاه و بازار كار
10) آشنا شدن با سيستم فناوري اطلاعات به ويژه اينترنت و استفاده از رايانامه
11) راه اندازي و عضويت در كلوپ هاي شغلي (گروه هاي شغلي) در به منظور افزايش مهارت هاي كاريابي و مبادله تجارب و اطلاعات
12) آموزش مفهوم كارآفريني و چگونگي كارآفرين شدن
13) تشكيل بانك اطلاعات شغلي در سيستم آموزش عالي كشور
14) آشنا شدن با طيف متنوع مهارت هاي شغلي در رشته ترجمه همچون روزنامه نگاري، راهنمايان ايرانگردي و جهانگردي و ...
15) برگزاري و شركت در همايش ها و سمينارهاي شغلي و ارائه و كسب آخرين دستاوردهاي تحقيقات مربوط به اشتغال و بازار كار
16) گسترش خدمات مشاوره شغلي و استفاده از مشاوران متخصص
17) آموزش مهارت هاي زندگي
18) برگزاري و شركت در دوره آموزشي آگاهي از فرصت هاي شغلي موجود در دانشگاه براي افزايش مهارت هاي شغلي دانشجويان در حال فراغت از تحصيل
19) اطلاع رساني از منابع سازمان هاي مختلف ارائه دهنده تسهيلات همچون وزارت كار و امور اجتماعي براي راه اندازي يك كسب و كار و بنگاه اقتصادي
20) ارائه امكانات آموزش مشاغل از طريق اينترنت، بروشورهاي شغلي، بردهاي تخصصي مشاغل
21) ايجاد نشريه هاي شغلي و بازار كار
22) آموزش مهارت هاي مديريت مالي
23) آموزش نحوه مقابله با استرس
24) آشنايي با انتظارات و مهارت هاي مورد نياز كارفرمايان
25) فراهم شدن امكان فعاليت هاي عام المنفعه (داوطلبانه)
26) آشنايي با مترجمان موفق جامعه
27) آشنايي با راه هاي معرفي خود براي كارفرمايان و به عبارت ديگر راه هاي نگارش رزومه (كارنامك) و درخواست شغلي
چگونگي دست يابي به يك شغل توسط دانش آموختگان رشته مترجمي
راه هاي متعددي براي يافتن يك شغل وجود دارد كه نه تنها براي دانش آموختگان رشته هاي مترجمي بلكه براي تمامي رشته ها كاربرد دارد. اين راه ها عبارتند از:
1) ثبت نام در مراكز كاريابي خصوصي.
2) مطلع شدن از فرصت هاي شغلي از طريق دوستان و آشنايان.
3) تماس مستقيم با شركت ها و كارفرمايان.
4) ارائه رزومة كاري در سايت هاي اينترنتي.
5) خواندن بخش نيازمندي هاي روزنامه.
6) توجه به تابلوهاي "به مترجم نيازمنديم" در تابلوي اعلانات!
7) توجه كردن به گزارشهاي خبري كه در مورد پروژه هاي جديد هستند و همچنين فكر كردن در مورد اينكه چنين پروژه هايي باعث بوجود آمدن چه نوع مشاغلي در اجتماع خواهند شد.
8) شركت در سازمان هاي مردم نهاد و انجام فعاليت هاي كاري داوطلبانه.
9) آشنايي با افرادي كه در زمينة شغلي مورد علاقه مان مشغول كار هستند.
10) دادن آگهي "آماده به كار" در جرايد و اينترنت.
11) بازديد از سايت هاي رسمي شركت ها و سازمان هاي داخلي و خارجي در اينترنت به ويژه بخش فرصت هاي شغلي خالي يا Job vacancy.
12) مشورت با مشاورين شغلي.
13) شركت در كارگاه هاي آموزش شغلي.
همانطور كه مي دانيد جمعيت دانش آموختگان رشته هاي ترجمه زبان هاي خارجي روز به روز در حال افزايش است. فارغ التحصيلان با تحمل سختي ها و مشكلات فراوان وارد دانشگاه مي شوند و بسياري از آنها گمان مي كنند با مدرك گرفتن كار تمام شده است و از فردا مي توانند به راحتي در يك سازمان دولتي يا غير دولتي به عنوان مترجم استخدام و صاحب شغل دلخواه خود شوند.
اما متأسفانه، برخلاف سال هاي گذشته، ديگر داشتن مدرك تحصيلي، حتي از يك دانشگاه معتبر، مساوي با دستيابي به شغلي شايسته و پردرآمد نيست، زيرا ماهيت اشتغال نه تنها در كشور ما، بلكه در تمام دنيا تغيير كرده است.
در شماره گذشته در بررسي وضعيت بازاركار رشته هاي مترجمي به وضعيت بازاركار اين رشته ها، استانداردهاي رسيدن به يك شغل توسط دانشجويان و دانش آموختگان اين رشته وچگونگي دست يابي به يك شغل توسط دانش آموختگان رشته مترجمي اشاره شد كه در ادامه با تشريح وضعيت بيكاري جوانان به روش هاي جست وجوي شغلي مترجمان اشاره مي شود.
معضل بيكاري در كشورهاي مختلف
بر اساس گزارش سازمان بين المللي كار (ILO)، 170 ميليون جوان در جهان بيكارند و بر اساس پيش بيني هاي صورت گرفته با افزايش 110 ميليون نفري جمعيت جهان، لازم است حدود 500 ميليون شغل ايجاد شود؛ در غير اين صورت فاجعه اي به وقوع خواهد پيوست كه اثري قوي بر زندگي جوانان خواهد داشت.
بنا بر آمارهاي ILO ، 88 ميليون جوان در جهان بيكار هستند. طي دهه گذشته، شمار جوانان جوياي كار افزايش يافته است. در سال 1993 ميزان بيكاري جوانان در سطح جهاني 7/11 درصد بود كه درحال حاضر به 4/14 درصد رسيده است.
اين آمارها نشان مي دهد كه بيكاري نه تنها مختص ايران بلكه معضل اكثر كشورهاي جهان است.
عامل بيكاري دانش آموختگان دانشگاه ها
بيكاري دانش آموختگان دانشگاه ها به دو عامل بستگي دارد يكي عامل دروني است و ديگري عامل بيروني. عوامل دروني، فرآيندها و راهبردهايي هستند كه در نظام آموزش عالي به كار گرفته مي شوند و به طور مستقيم يا غيرمستقيم با مقوله اشتغال و كاريابي فارغ التحصيلان ارتباط دارند. از عوامل دروني مي توان به مواردي چون عدم تناسب بين ظرفيت فعلي پذيرش دانشجو در دانشگاه ها و نيازهاي آتي بازار كار، عدم تناسب بين محتواي آموزش با مهارت هاي شغلي، عدم توفيق دانشگاهها در ايجاد و تقويت روحيه علمي و انگيزه خدمت رساني به جامعه در دانشجويان، مشخص نبودن حداقل قابليت هاي علمي و عملي براي فارغ التحصيل شدن، عدم آشنايي اعضاي هيات علمي با فرآيندها و نحوه انجام امور در واحدهاي توليدي و خدماتي مرتبط با رشته تحصيلي فارغ التحصيلان، فقدان زمينه مناسب براي آموزش هاي علمي – كاربردي اشاره كرد.
عوامل بيروني شامل كليه مواردي مي شوند كه بر اشتغال فارغ التحصيلان به طور مستقيم و غيرمستقيم تاثير گذاشته و مانع از جذب آنها در بازار كار مي گردند.
در مورد عوامل بيروني نيز مي توان مواردي همچون مشخص نبودن و رواج نيافتن فرهنگ كاريابي و ارائه ، عدم توسعه بنگاه هاي كاريابي خصوصي به ويژه كاريابي هاي تخصصي، عدم توسعه كانون هاي فارغ التحصيلان و ناكارآمدي آنها در كاريابي و هدايت شغلي، تعدد متقاضيان و رقابت شديد براي كسب مشاغل موجود را در نظر گرفت كه با توجه به تعدد عوامل موثر بر اشتغـال فارغ التحصيلان، بايد براي حل اين معضل از كليه سازمان هاي مرتبط به منظور تهيه و اجراي يك طرح جامع و فراگير در زمينه اشتغال استفاده شود.
عوامل اصلي بيكاري مترجمان
مهمترين علت بيكاري جوانان و به ويژه مترجمان آموزش ضعيف است. مطمئن باشيد كسي كه در رشته شغلي خود دانش كافي را كسب كرده و به فردي حرفه اي تبديل شده باشد در هيچ كجاي ايران و جهان بيكار نمي ماند. اين مسئله براي مترجمان مصداق بيشتري دارد. چرا كه كار در اين رشته منوط به داشتن مدرك صرف نيست، بلكه داشتن تخصص بيشتر از مدرك به كار مي آيد.
اما در مجموع مي توان به عوامل زير به عنوان مهم ترين عوامل تاثيرگذار بر چشم انداز اشتغال مترجمان اشاره كرد: نداشتن مهارت كافي، سازگار نبودن مهارت هاي آن ها با تقاضاي بازار كار، نداشتن اطلاعات از بازار كار ترجمه، عدم ارتباط موثر بين ايران با ساير كشورها، ركود اقتصادي و جذب اندك مترجمان در بخش هاي دولتي.
مترجمان به هنگام جست وجوي شغل چه بايد بكنند؟
وقتي جست وجوي شغلي را آغاز مي كنيد، بايد از تمام مهارت ها و توانايي هايي كه در طول دوران دانشجويي كسب كرده ايد، بهره بگيريد. براي شروع بد نيست يك رزومه كاري جمع و جور، مرتبط و به روز براي خود درست كنيد. سعي كنيد در اين رزومه به روشني مهارت ها و دستاوردهاي خود را نشان دهيد. بياد داشته باشيد كه معمولاً رزومه كاري نخستين چيزي است كه كارفرمايان در مورد شما مي بينند. سپس بايد روي مهارت هاي "معرفي شخصي" كار كنيد و مثلاً بفهميد كه چطور بايد در مصاحبه ها حاضر شويد. كارفرمايان از شما انتظار دارند كه نشان دهيد مهارت هايت چطور مي تواند با نيازهاي شغلي آنها مرتبط باشد. در ضمن بايد مستنداتي همچون مدارك تحصيلي، دوره هاي آموزشي كه گذرانده ايد و توصيه نامه را ارائه دهيد تا كارفرما از صحت و سقم ادعاهاي شما اطمينان حاصل كند. بنابراين لازم است در طول دوران تحصيل اين مستندات را با دقت گردآوري كنيد. در حقيقت هر چه زودتر به جمع آوري سوابق كاري و تحصيلي اقدام كنيد، بهتر است. سعي كنيد براي يادداشت كارها و فعاليت هاي مهم و ارزشمندي كه انجام مي دهيد، دفترچه اي تهيه كنيد. هر دستاوردي هر چند كوچك، ارزش نوشتن را دارد. به طور مثال اگر به همراه دوستانتان يك مراسم خيريه ترتيب داده ايد، در دفترچه بنويسيد كه چقدر پول جمع كرديد، چه تعداد آدم به مراسم آمدند و اينكه شما چه نقشي در مراسم داشتيد. اين كار را به يكي از عادت هاي شخصي تبديل كنيد تا در هنگام مصاحبه اطلاعات جامعي از تاريخچه شغلي خود در اختيار داشته باشيد.
تاثير داشتن يك رزومه خوب بر اشتغال مترجمان
رزومه متني است چند صفحه اي حاوي اطلاعات و مشخصات فردي كه قبل از مصاحبه در اختيار كارفرمايان قرار گرفته و به آنان امكان مي دهد تا ارزيابي اوليه اي از توانايي هاي شغلي شما داشته باشند. در واقع رزومه بايد تصويري ذهني از شما و فعاليت هاي شغليتان به خواننده ارائه كند. از اين حيث رزومه جنبه اي تبليغاتي دارد. بدين ترتيب كه ويژگي هاي مؤثر و مفيد خود را در اختيار كارفرما قرار مي دهيد و به نوعي سعي مي كنيد تا وي را متقاعد كنيد كه از بين چندين داوطلب، شما را براي شركت در مصاحبه انتخاب كند. رزومه بايد به طور مثبتي مهارت ها و توانايي هاي شما را نشان دهد. رزومه در عين حال كه بايد كاملاً صادقانه باشد، در آن جايي براي تعارفات و شكسته نفسي نيست.
رزومه زندگينامه، شرح گذشته و يا حال شما نيست (هر چند كه قسمت عمده آن مربوط به سوابق كاريتان مي شود). اولين هدف رزومه جلب توجه كارفرماست. بنابراين در هر جمله اي كه مي نويسيد بايد سعي كنيد به نوعي علاقه و توجه خواننده را جلب كنيد. يك رزومه خوب مي تواند كليد موفقيت شما در امر كاريابي باشد. به آن از ديد انجام وظيفه نگاه نكنيد: نوشتن رزومه با پر كردن فرم ثبت نام فرق مي كند!
هنگام نوشتن يك رزومه، مترجمان بايد پرسش هاي زير را از خودشان بپرسند:
آيا رزومه (شرح سوابق شغلي) من بايد خلاصه يا با شرح جزئيات باشد؟
چگونه در يك صفحه مي توانم تمام سوابق و تجربيات كاري خود را ذكر كنم؟
چه مواردي را بايد حذف و چه مواردي را بايد بيشتر بر روي آن تاكيد كنم؟
يكي از مهم ترين موارد حائز اهميت در به روز كردن رزومه، مختصر يا مفصل بودن آن است. از مدت ها قبل جويندگان كار از اين امر دنباله روي مي كردند كه هيچ رزومه اي نبايد بيشتر از يك صفحه باشد، گرچه امروز كارجويان دريافته اند كه اين امر هميشه در تمامي موارد كارساز نيست.
از آنجايي كه كارفرما يا فرد استخدام كننده براي بار اول در يك نگاه اجمالي رزومه شما را بررسي مي كند، مهم است كه رزومه شما در اولين نگاه بتواند تمام توانايي ها و تجارب شما را بخوبي نشان دهد. نكات كليدي و مهم بايد در اولين صفحه رزومه قيد شود. به عنوان مثال اگر ترجمه شفاهي در زمينه فعاليت شما مهم است، حتماً بايد آن را در صفحه اول ذكر كنيد. مدارك و تحصيلات شما نبايد در يك رزومه چهار صفحه اي گم شود. روش مؤثر در نشان دادن قابليت ها و تجارب كاري، خلاصه نويسي از تجارب در قسمت بالاي صفحه اول است و در ادامه رزومه، مي توان شرح بيشتري از خلاصه كاري خود داد.
مي توانيد از يك ويراستار استفاده كنيد. بسياري از كارمندان از تحصيلات و شغل خود راضي هستند و به آن مي بالند و احساس مي كنند بايد تمام اطلاعات و جزئيات در مورد شغل و تجربيات خود را در رزومه خود ذكر نمايند. اما رزومه نبايد هر جزئياتي را در بر گيرد. فقط بايد اطلاعاتي را شامل شود كه به شما در انجام يك مصاحبه كاري كمك مي كند.
مي توانيد رزومه خود را به يك ويراستار يا يك رزومه نويس حرفه اي نشان دهيد و نظر وي را جويا شويد.
راه كارهايي براي توسعه رشته هاي ترجمه در دانشگاه ها به منظور جذب دانش آموختگان آن در بازار كار
1) در بحث جذب دانشجويان رشته ترجمه به نحوي برنامه ريزي شود كه افراد فقط با هدف كسب علم و دانش وارد دانشگاه شوند؛
2) ظرفيت پذيرش دانشجو در رشته هاي ترجمه براساس نياز آينده بازار كار به مترجمان تعيين شود.
3) مجوزهاي ايجاد رشته هاي تحصيلي ترجمه در دانشگاه موقتي باشد و متناسب با زمان و شرايط تغيير كند.
4) سرفصل هاي دروس دوره هاي آموزشي ترجمه براساس زمينه هاي شغلي مرتبط بازبيني و تنظيم شوند.
5) بين سرفصل دروس با شرايط احراز مشاغل مورد نظر هماهنگي و همسويي ايجاد شود.
6) اقدامات بنيادي در خصوص تغيير در شيوه آموزش موجود انجام گيرد.
7) جذب استادان داراي روحيه علمـــي و دانش پژوهي در اولويت قرار گيرند و از سوي ديگر، تدابيري نيز براي رفع مشكلات و تنگناهاي اقتصادي اعضاي هيات علمي اتخاذ گردد.
8) براي ارزيابي فارغ التحصيلان رشته ترجمه،معيارهايي كه نمايانگر حداقل دانش نظري و توان عملي آن ها هستند به صورت استاندارد براي هر زبان تعريف شود و ارتباط دانشگاه با بخش هاي اجرايي همچون دارالترجمه ها تقويت گردد.
9) در پذيرش دانشجويان رشته ترجمه، متناسب بودن شرايط دانشجو با رشته زبان هاي خارجي مدنظر قرار گيرد.
10) بودجه بخش آموزش عالي تقويت شود و درصدي از درآمد يا سود بخش هاي مختلف جامعه كه مصرف كننده ستاده هاي نظام آموزشي هستند به دانشگاه ها به منظور تامين امكانات و تجهيزات لازم اختصاص داده شود.
11) آموزش عالي بايد سياست ها و برنامه هايي را براي شناسايي،جذب مترجمان مستعد، نخبه و آشنايي آنها با اصول و فلسفه تعليم و تربيت و شيوه هاي نوين تدريس، شيوه هاي تحقيق و شيوه آموزش ترجمه تدوين و اجرا كند.
خود اشتغالي مترجمان و نقش كار در خانه
امروزه برخي از مردم به خوداشتغالي به عنوان يكي از مسيرهاي ترقي شغلي نگاه مي كنند و بعضي از آنها مشاغل ثابت خود را رها مي كنند تا رئيس خود باشند. يكي از دلايل اصلي چنين گرايشي نسبت به پديده خوداشتغالي، شرايط جديد بازار كار است. بايد قبول كرد كه امروزه استخدام تمام وقت ديگر مثل گذشته رايج نيست و دولت و حتي بخش غيردولتي به جاي آنكه افراد را استخدام كنند به واگذاري و برون سپاري بسياري از خدمات خود مي پردازند.
خوداشتغال طبق معني رايج آن، يعني فردي كه خودش به تنهايي امور را سازمان دهي و مديريت مي كند و ريسك و مسئوليت موفقيت و كسب و كار خود را برعهده مي گيرد. اين كسب و كار در نهايت به خلق فرصت هاي شغلي براي ديگران مي انجامد. اين فرد معمولاً زمان، انرژي و منابع مالي فراواني را براي كسب موفقيت در كسب و كار خويش سرمايه گذاري مي كند. از سويي ديگر، برخي از افراد خوداشتغالي را برمي گزينند تا اصطلاحاً خود را از فشار "مسابقه جاه طلبي" خلاص كنند و از اينكه مي توانند به مقدار نه چندان چشمگير اما كافي پول كسب كنند راضي هستند.
اخيراً با تصويب طرح مشاغل خانگي در مجلس شوراي اسلامي، كه مترجمي زبان هاي خارجي هم جزء آنهاست، دانشجويان و فارغ التحصيلان رشته ترجمه و به وِيژه بانوان مترجم مي توانند با شروع يك كسب و كار مستقل در منزل، به دنياي خوداشتغالي وارد شده و كسب درآمد نمايند. آنان با پرداختن به خوداشتغالي به فوايد بسياري همچون رضايت مندي شغلي، فرصت انجام كاري كه به آن علاقه دارند، تنوع كاري، فرصتي براي استفاده از خلاقيت شخصي، ساعات كاري آزادتر دست خواهند يافت. آنان مي توانند با گذراندن دوره هاي راه اندازي يك كسب و كار و كارآفريني با ويژگي ها و شرايط خوداشتغالي بيشتر آشنا شده و راه هاي سريع تر و آسان تر براي دستيابي به موفقيت را فرا بگيرند.
بسياري از افراد به خوداشتغالي روي مي آورند تا بتوانند كارها و خدمات زيادي را كه در حال حاضر به دست پيمانكار انجام مي شوند، به تنهايي انجام دهند. در واقع آنها در برخي موارد با خوداشتغالي دقيقاً همان كاري را انجام مي دهند كه تا چندي پيش براي كارفرماي خود انجام مي دادند.
البته دلايل ديگري به جز دلايل اقتصادي براي ورود به عرصه خوداشتغالي وجود دارد. مثلاً فرض كنيد كه قبل از موعد مقرر بازنشسته شده ايد و دوست نداريد تمام وقت خود را به فعاليت هاي تفريحي اختصاص دهيد. در اينجا بايد به ياد داشته باشيد كه بسياري از بازنشستگان توانسته اند كسب و كار خود را شروع كنند. شما نيز مي توانيد با انجام ترجمه در خانه، ميزان درآمد خود را افزايش دهيد، زيرا معمولاً مستمري بازنشستگان بسيار اندك است. شايد شما هم به تازگي در ابتداي زندگي شغلي خود قرار گرفته ايد و مشغول بررسي گزينه هاي مختلف هستيد. احتمالاً مدرك دانشگاهي نيز داريد اما با بازار كاري مواجه شده ايد كه روز به روز كوچك و كوچكتر مي شود. بنابراين تصميم مي گيريد كه كسب و كار خود را شروع كنيد. در اين صورت بايد بدانيد كه مي توانيد روي كمك و تسهيلات برخي سازمان هاي دولتي همچون وزارت كار و امور اجتماعي حساب كنيد زيرا امروزه دولت كاملاً به اهميت خوداشتغالي و كارآفريني در ايجاد اشتغال و كار خانگي پي برده است.
آخرين و واضح ترين دليل براي روي آوردن به خوداشتغالي، حس دروني شما است. بعضي از افراد از همان دوران كودكي و با همان فروشندگي هاي كوچك در محله خود در اين زمينه تجربه كسب مي كنند و ايمان مي آورند كه در آينده رئيس خودشان خواهند بود. به قول يكي از كارآفرينان جوان و موفق: "من از همان بچگي دوست نداشتم كسي به من دستور دهد".
نقش كارورزي و كارآموزي در جذب مترجمان به بازار كار
كارورزي و كارآموزي مي تواند ابزار بسيار مهمي در راستاي آمادگي شغلي دانشجويان و فارغ التحصيلان باشد اما بنا به دلائل مختلفي به تدريج در فرهنگ دانشگاه هاي ايران رو به اضمحلال است. دوره كارورزي امكان و فرصتي براي آشنايي دانشجويان با محيط كار محسوب مي شود كه نه تنها باعث افزايش قابليت هاي آنان براي اشتغال در آينده مي شود بلكه به كارورزان قدرت انتخاب بيشتري در انجام وظايف ارائه شده مي دهد تا بتوانند بهتر به علاقمندي ها و گرايش هاي خود در زمينه هاي مختلف پي برده و نقاط ضعف و قوت كار خود را ارزيابي كنند.
به عنوان مثال، بر طبق مصوبه آموزش عالي سابق، دانشجويان رشته كتابداري و اطلاع رساني در مقطع ليسانس موظف به گذراندن چندين ساعت كار عملي در كتابخانه و مراكز اطلاع رساني هستند كه از آن تحت عنوان كارآموزي ياد مي شود. با اين حال اكثر دانشجويان در عين مفيد خواندن واحد كارآموزي آن را خسته كننده مي دانند و با اين كه به ضرورت انجام آن واقف اند به جاي توجه به كاربرد آن به گرفتن نمره اي اكتفا مي كنند. يا در رشته كامپيوتر فرد مي بايست 160 الي 240 ساعت كارآموزي داشته باشد.
اما متاسفانه براي رشته هاي مترجمي دوره كارورزي وجود ندارد كه جا دارد مسئولين آموزش عالي به فكر اين مسئله باشند.
نقش حرفه اي بودن مترجمان و جذب آنان در بازار كار و چگونگي حرفه اي شدن حرفه اي بودن عبارتست از داشتن ديدي كامل و نگرشي كل نگر به يك كار يا زمينه ي كار (ترجمه) كه با تسلط و احاطه اي همه جانبه بر موضوع همراه است و صد البته ناشي از دغدغه مندي، تجربه فراوان و كسب دانش و خردمندي لازم و كافي در اين زمينه است.
اصول حرفه اي بودن مترجمان را مي توان به اختصار اين گونه برشمرد:
1) دغدغه مندي: كار ترجمه براي شما، مسأله و دغدغه باشد، يعني شما به هر علت (مأموريت شخصي خود، نياز مالي، دغدغه علمي و امثالهم) با علاقه و خواست خود پا به عرصه ي ترجمه بگذاريد و بياييد تا مسأله اي را حل كرده و گره اي را بگشاييد.
2) جديت: كار ترجمه براي شما يك مسأله ي عادي يا فرعي نباشد. براي تفريح يا وقت گذراني هم اين رشته را برنگزينيد. رويكرد شما به اين رشته شوخ طبعانه و تفنني نباشد بلكه در كار ترجمه مصمم و جدي باشيد و آن را با نظم فراوان و وقت گذاري كافي انجام دهيد.
3) دانش و خردمندي: در حوزه ي ترجمه اِشراف فكري داشته باشيد. بدانيد در اين زمينه، چه چيزي مهم است و چه چيزي مهم نيست؛ چقدر مهم است، و كجا و كي اهميت بيشتر يا كمتري دارد؛ و در يك كلام خلاقانه و آينده نگرانه به ارتقاي وضعيت انديشيده و راهكارهاي آن را ابداع نماييد.
4) تجربه فراوان: در اثر تجربه و ممارست فراوان در ترجمه، دركي عميق و ژرف يافته و تمامي مهارت ها و توانمندي هاي مورد نياز را به دست آوريد. تمامي راه و چاه موضوع را ديده و بشناسيد، و قاد شويد خود را با هر محيط كاري وفق دهيد و فرهنگ سازماني كار خود را درك كرده و در صورت امكان ارتقا دهيد.
5) لذت بردن: از انجام كار ترجمه لذت ببريد. ترجمه را صرفاً براي رفع حاجت و گذران امور و به صورت بي ميلانه و انفعالي انجام ندهيد. بلكه دائماً از انجام اين كار، لذت ب بريد و آن را با شوق و ذوق وافر پي گيري كنيد.
6) احترام گذاري: براي همكاران، مشتريان، كارفرمايان و در يك كلام سازمان خود، نهايت احترام و ادب را قائل شويد. احترام گذاري به ديگران براي شما واقعاً ارزشمند باشد، به ويژه براي پيش كسوتان، استادان و بزرگان، ارزش و احترام مضاعفي در نظر ب گيريد. احترام به شئونات محيط كار و رعايت اصول اخلاقي، رشد حرفه اي شما را تضمين مي كند.
7) يادگيري مستمر: دائماً در كار ترجمه بيآموزيد و در هر مرحله و هر دفعه از انجام كار ترجمه، سعي كنيد نكته اي را آموخته و دست خالي از اين تجربه برنگرديد. قطعاً نبايد به هيچ قيمتي يادگيري شما در اين حوزه متوقف گردد.
8) پشتكار: هيچگاه نوميدي بر شما مستولي نگردد و به راحتي از ميدان بدر نشويد. به كار ترجمه دلگرمي داشته باشيد و از شكست نهراسيد. به علاوه همواره متعهدانه قادر به مديريت بحران هاي سازماني باشيد.
9) دلسوزي و تعهد: ترجمه را دلسوزانه و متعهدانه انجام دهيد. به كار خود و سازمانتان تعلق خاطر داشته باشيد و ترجمه را از آنِ خود بدانيد. جوشِ كارتان را بزنيد و به هيچ وجه بي تفاوت يا كم توجه به آن نباشيد. همواره متعهد به انجام كارتان به صورت احسن باشيد.
10) بهره وري: بازده كار شما بالا باشد. اثر بخشي و كارآيي زيادي داشته باشيد. از سرعت و دقت كافي در ترجمه برخوردار شويد و در كارهايتان خلاقيت و نوآوري به خرج دهيد. با هزينه كمتر، ارزش افزوده ي بيشتري (براي خود يا سازمانتان) ايجاد كنيد (و البته بايد حتماً درآمد مناسب و شايسته اي نيز خواهيد داشت). ترجمه شما كيفيت داشته باشد و باعث رضايت سازمان و مشتريان گردد.
از همين امروز بكوشيد تا در زندگي خود حرفه اي باشيد و با مسايل كاري خود حرفه اي برخورد نماييد تا براي خود و جامعه تان ثمربخش تر باشيد و نقش جدي تر و اثرگذارتري ايفا نماييد. زندگي و كار در يك محيط حرفه اي واقعاً لذ ت بخش است.
ديگر مهارت هاي مورد نياز براي مترجمان به منظور جذب در بازار كار داخلي و خارجي
در دنياي امروز به منظور جذب در بازار كار داخلي و خارجي تنها داشتن تخصص در ترجمه كافي نيست و براي رسيدن به اين شغل، كارفرمايان براي جذب نيروي كار خود مهارت هاي شغلي متعددي را در نظر مي گيرند كه داشتن اين مهارت ها موجب افزايش شانس به كارگماري و كسب فرصت شغلي خواهد شد. اين مهارت ها عبارتند از:
1) مهارت هاي حل مشكل
2) مهارت هاي فني و حرفه اي
3) مهارت هاي روابط عمومي
4) مهارت هاي برنامه نويسي كامپيوتري و دانش كامپيوتر
5) مهارت هاي آموزشي
6) مهارت هاي دانش رياضيات و علوم
7) مهارت هاي مديريت مالي
8) مهارت هاي مديريت اطلاعات
9) مهارت دانستن زبان خارجي متعدد
10) مهارت هاي مديريت تجارت و بازرگاني
در واقع هر مترجمي مي تواند با كسب اين مهارت ها، قابليت خود را براي شاغل شدن و همچنين موفقيت بيشتر در شغل افزايش دهد. برخي ديگر از مهارت هاي عمومي عبارتند از: برقراري ارتباط، كارگروهي، توانايي حل مسئله، خودمديريتي، برنامه ريزي و سازماندهي.
منبع: وب سایت آفتاب
معرفی رشته ، مترجمی ، آشنایی با رشته ، تحصیلی ، درباره رشته ، وضعیت استخدام ، رشته مترجمی ، رشته ، بازار کار ، فرصت شغلی